Anadolu Psikiyatri Dergisi; 2018;19(4):405-410
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda akran örselemesi/zorbalık
AC Örengül, OT Sabuncuoğlu
Marmara Üniversitesi, İstanbul
Amaç: Bu araştırmanın amacı, yeni tanı konmuş ve ilaç kullanmamış dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu
(DEHB) olan çocuklarla en az iki okul dönemi düzenli metilfenidat kullanmakta olan çocukların akran örselemesi
açısından karşılaştırılmasıdır. Yöntem: Sekiz-on altı yaşları arasındaki DEHB tanısı konulmuş, herhangi bir psikotrop
ilaç kullanmamış 34 çocuk (yaş ort. 10.3±1.81) ve en az iki okul dönemi düzenli metilfenidat kullanmış olan 30
çocuk (yaş ort. 10.5±1.83) Okul Çağı Çocukları için Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi ile
DEHB ve eş tanılar açısından değerlendirildi. Olguların akran örselemesi açısından değerlendirilmesi için kendileri
Olweus Zorba/Kurban Ölçeğini, anne-babaları ve öğretmenleri de aynı ölçekten düzenlenmiş bir formu tamamladı.
Sonuçlar: Öz-değerlendirme ölçeklerinde ilaç kullanmamış DEHB’li çocukların 41.2%’si (s=14) kurban, %8.8’i (s=3)
zorba/kurban olarak sınıflanmıştır. Tedavi görmüş olan grupta ise çocukların %22.6’sı (s=7) kurban, %6.5’i (s=2)
zorba, %12.9’u (s=4) zorba/kurban olarak sınıflandırılmıştır. İki grubun karşılaştırmasında akran zorbalığına katılım
oranlarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır. Anne-baba ve öğretmen değerlendirmele-rinde
zorbalığa katılım değerleri özbildirimlere göre çok düşük (sırasıyla %13.8 ve %3.1) bulunmuştur. Tedavi gören
grubun anne-babalarının %26.7’si (s=8), öğretmenlerinin %50’si (s=4) ilaç tedavisi sonrasında çocukların zorbalığa
katılımında azalma olduğunu bildirmişlerdir. Tartışma: Araştırmamızda saptanan yüksek oranlar göz önüne alındığında,
akran örselemesinin değerlendirilmesi DEHB’li çocukların klinik değerlendirmelerinin bir parçası olmalı ve bu
konuda çocuktan mutlaka bilgi alınmalıdır. Akran örselemesine uğrayan çocuklarda ilaç tedavisine ek olarak okulda
zorbalığı azaltmaya yönelik girişimler yapılmalıdır
Peer victimization in children with attention-deficit/hyperactivity disorder
Objective: The purpose of this study is to compare the presence of bullying behavior (both being a bully and being
a victim) in newly diagnosed, medication naive children with attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD) with
those who have been on a regime of regular methylphenidate treatment for ADHD for at least the past two school
terms. Methods: A total of 34 medication-naive children (mean age 10.3±1.81) and 30 children (10.5±1.83) who
were between 8 and 16 years, were evaluated with Kiddie Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia
Present and Lifetime Version (K-SADS-PL) for diagnoses of ADHD and coexisting psychiatric disorders. Children
completed the Revised Olweus Bully/Victim Questionnaire and their parents and teachers completed a form based
on the same questionnaire to identify the bullying involvement of the children. Results: In self-report measures,
41.2% (n=14) of the newly diagnosed children were classified as victims and 8.8% (n=3) as bully/victims. In the treatment group, 22.6% (n=7) of the children were classified as victims, 6.5% (n=2) as bullies and 12.9% (n=4) as
bully/victims. The difference in victimization rates between the two groups did not reach the statistically significant
levels. Bullying involvement rates were lower than self-reports according to the parent and teacher-rated bullying
questionnaires (13.8% and 3.1% respectively). 26.7% (n=8) of the parents and 50% (n=4) of the teachers reported
a decrease in bullying involvement after methylphenidate treatment. Conclusion: Peer victimization should be a
part of clinical examination in children with ADHD. In addition to medication use, school interventions aiming at reducing
peer victimization is indicated in children with ADHD.