Anadolu Psikiyatri Dergisi; 2018;19(3):290-299
İçe/dışa yönelim sorunları ile mizaç, aile işlevleri veyetiştirme tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi
HŞ Güzel,H Arkar
Yıldırm Beyazır Üniversitesi, Ankara
Amaç: Bu çalışmanın amacı içe yönelim ve dışa yönelim sorunları ile çocuğun mizacı, aile işlevleri ve çocuk yetiştirme
tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Yöntem: Çalışmaya psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve
bu çocukların anne-babaları katılmıştır. Çocukların içe yönelim ve dışa yönelim sorunları ‘6-18 Yaş Çocuk ve Genç-
ler için Davranış Değerlendirme Ölçeğiyle (ÇDDÖ/6-18), mizaç özellikleri ‘Okul Çağı Çocukları için Mizaç Ölçeği’
(OÇÇMÖ), aile işlevsellikleri ‘Aile Değerlendirme Ölçeği’ (ADÖ), anne-babanın yetiştirme tutumu ‘Aile Hayatı ve
Çocuk Yetiştirme Tutumu Ölçeği’ (AHÇYTÖ) ile değerlendirilmiştir. Sonuçlar: Model testi, ADÖ’nün alt boyutu
duygusal tepki verme özelliğinin, AHÇYTÖ alt boyutu demokratik tutum, ev kadınlığını reddetme ve evlilik çatışması
özelliği ile içe yönelim ve dışa yönelim sorunları arasındaki ilişkide aracı (mediator) rolünü ortaya koymuştur. Bunun
yanı sıra model testi, ADÖ’nün alt boyutu davranış kontrolü özelliğinin, AHÇYTÖ alt boyutu artık boyut/disiplin
özelliği ile dışa yönelim sorunları arasındaki ilişkide aracı rolünü ortaya koymuştur. Tartışma: Bu çalışma içe yönelim
ve dışa yönelim sorunları ile çocuk yetiştirme tutumu arasındaki ilişkide aile işlevlerinin aracı rolü olduğunu
göstermiştir. Bu sonuç, içe yönelim ve dışa yönelim sorunlarının tedavisinde anne-baba eğitimlerinin önemini
göstermektedir. Çocuk yetiştirme tutumu ve aile işlevselliği ile içe yönelim ve dışa yönelim sorunları arasındaki ilişkinin
belirlenmesi amacıyla uzun süreli izleme çalışmaları yapılmasının gerekli olduğu düşünülmektedir.
The investigation of the relationship betweeninternalizing/externalizing problems and temperament, familyfunctioning, child-rearing attitudes
Objective: This study was aimed to evaluate the relationship between internalizing/ externalizing problems and
child temperament characteristics, family functioning and child-rearing attitudes. Methods: One hundred and fiftyseven
children with internalizing and externalizing and their parents were included in this study. Internalizing and
externalizing problems were evaluated by ‘Children Behavior Checklist’, child temperament was evaluated by
‘School-age Children Temperament Inventory’, family functioning was evaluated by ‘Family Assessment Device’
(FAD) and child-rearing attitudes were evaluated by ‘Parental Attitude Research Instrument’ (PARI). Results:
Modelling test has been revealed that affective responsiveness feature subscales of FAD has a mediator effect on
the relation found between in which both internalizing and externalizing problems, and marital conflict, rejection of
the home making role and equalitarianism and democratic attitudes feature subscales of PARI. Similarly, modelling
test has been pointed out that behavior control feature subscales of FAD has a mediator effect on the relation found between externalizing problems and strictness and authoritarianism feature subscales of PARI. Discussion: Our
findings showed that family functioning has a mediator effect on the between internalizing/externalizing problems
and child-rearing attitudes, these results indicated the importance of parent education in treatment. Long-term
follow-up studies are required to determine relationships between internalizing /externalizing problems with childrearing
attitude and family functioning.