Anadolu Psikiyatri Dergisi; 2017;18(3):292-299
Paradigma değişimi: Diyaliz hastalarının uyumlarını anlama
MRK Boothby
Kadir Has Üniversitesi, İstanbul
Son dönem böbrek yetmezliği (SDBY) ve tedavisi uyum sorunlarına yol açabilir; ancak, bu sorunların kapsamı
bilinmemektedir. Uyum kavramı karmaşık ve çok boyutlu bir kavramdır. Genel anlamda hastalık ve tedavi ile ilgili
inanışlar uyumu etkilemesine rağmen, bulgular tutarsızlık göstermektedir. Bu tutarsız bulgularn nedeni, olasılıkla
bu inanışların profesyonel veya kuramsal görüşlere dayalı olarak tanımlanmış olmasıdır. Uyum ve inanış kavramlarını
tanımlama konusunda standart bir yaklaşıma ulaşabilmek için hastalarının kendi görüşlerinden yararlanmak
olası bir yol olabilir. Nitel araştırmalar yaşam değerlendirme yolları, hastalık ve tedavi ile ilgili inanışlar konularında
nicel araştırmaların ulaşamadığı bulgulara ulaşmaktadır. Bu bulgular psikolojik eğitim veya klinik görüşmelerin
hedefleri olarak düşünülebilir. Bununla birlikte, nitel araştırmalar hastaların inanışları ve yaşam değerlendirme
yollarının sıklığı hakkında kanıt sağlayamaz. Böylelikle nitel bulgulara dayalı anketler geliştirilmiştir. Bu anketler
bulguların klinik uygulamalar için yararlarını ve yaşam kalitesi ile inanışlar arasındaki ilişkiyi incelemeye yardım
etmektedir. Bu anketlerin halen var olan genel ve/veya SDBY’ye özgü yaşam kalitesi ve inanış anketleri ile ne
şekilde örtüştüğü ve farklılaştığı açısından incelenmesine yönelik daha fazla araştırmaya gerek duyulmaktadır
Shift in paradigm: understanding adjustment of dialysis patients
End stage renal failure (ESRF) and its treatment can lead to adjustment difficulties. However, the extent of these
difficulties is not known. Adjustment is a complex and multidimensional construct. In general beliefs about illness
and its treatment influence adjustment but the findings are inconsistent. This is probably because adjustment and
beliefs have been defined in a variety of ways based on professional or theoretical views. One possible way of
establishing a standard approach to defining adjustment and beliefs is to be guided by patients’ own views. Qualitative
studies identify ways of evaluation of life and beliefs about ESRF and its treatment that have not been
identified by quantitative studies. These findings can be considered as patient-derived targets for psychoeducational
programs or clinical practice for ESRF patients. However, qualitative research cannot provide evidence about
the frequency of patients’ beliefs and ways of evaluation of life. Therefore, questionnaires have been developed on
the basis of qualitative findings. These helped to examine the utility of the findings for clinical practice, and
understand the relationship of quality of life with beliefs. More research is needed to investigate how the findings
on these questionnaires converge and diverge with those on existing generic and/or ESRF specific quality of life
and beliefs measures.