Online Journal of Technology Addiction and Cyberbullying; 2016;3(1):1-26
Bilgi Okuryazarlığı, İnternet Bağımlılığı, Sanal Aylaklık ve Çeşitli Diğer Değişkenlerin Sanal Zorbalık ile İlişkisinin İncelenmesi
Ö Demir, SS Seferoğlu
Hacettepe Üniversitesi, Ankara
Günümüzde bireylerin internet ortamında karşılaşabilecekleri en önemli problemlerden birinin
sanal zorbalık olduğu ileri sürülmektedir. Bu nedenle sanal zorbalığın önlenmesi bireylerin psikolojik
ve fiziksel sağlıkları açısından önem taşımaktadır. Sanal zorbalığın önlenmesi için ise sanal zorbalığı
etkileyen ve sanal zorbalık ile ilişki içerisinde olan değişkenlerin araştırılması önem arz etmektedir.
Bu bağlamda bu çalışma kapsamında bilgi okuryazarlığı, internet bağımlılığı ve sanal aylaklığın sanal
zorbalık ile ilişkisi araştırılmıştır. Bunun yanı sıra, çeşitli değişkenlerin sanal zorbalık davranışlarına
göre farklılık gösterme durumu da incelenmiştir.
Araştırmaya 181 kişi katılmıştır. Katılımcıların çoğunu cinsiyet olarak erkek, eğitim durumu olarak ise
lisans ve lisansüstü eğitimi almış bireyler oluşturmaktadır. Araştırmada 5 adet veri toplama aracı
kullanılmıştır. Bu araçlar; demografik bilgiler anketi, siber aylaklık ölçeği, bilgi okuryazarlığı ölçeği,
internet bağımlılığı ölçeği ve sanal zorbalık ölçeğidir. Araştırmanın bulguları sanal zorbalığın; sanal
aylaklık ve internet bağımlılığı ile pozitif, bilgi okuryazarlığı ile ise negatif yönde anlamlı bir ilişki
verdiği yönündedir. Ayrıca, sanal zorbalığın; yaşa, eğitim düzeyine ve mesleğe göre anlamlı farklılık
gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. 25 yaş altı katılımcıların, 35 yaş üstü katılımcılara kıyasla daha fazla
sanal zorbalık yaptıkları görülmüştür. Eğitim durumu söz konusu olduğunda ise, lisans ve yüksek
lisans öğrencileri doktora öğrencilerine kıyasla daha fazla sanal zorbalık yaptıklarını raporlamışlardır.
Meslek söz konusu olduğunda ise, henüz öğrenci olan katılımcılar öğretmen ve akademisyenlere kıyasla daha fazla sanal zorbalık davranışları göstermektedirler. Sanal zorbalık davranışlarının
araştırmada ele alınan diğer değişkenler olan cinsiyete ve internete bağlanmak için en çok kullanılan
cihaza göre anlamlı farklılık göstermediği araştırmanın diğer bulguları arasındadır. Araştırmanın
sonuçları, özellikle bilgi okuryazarlığı eğitiminin sanal zorbalığı ve diğer ilişkili sorunları önlemede
önemli olduğuna işaret etmektedir. Bu bağlamda, her düzeydeki eğitim kurumunun öğretim
programında bu konulara yer verilmesinin sağlıklı kuşaklar yetiştirilmesi açısından önemli olduğu
söylenebilir.
The Investigation of the Relationship of Cyber Bullying with Cyber Loafing,Internet Addiction, Information Literacy and Various Other Variables
In our present day world, it is asserted that one of the most important problems individuals
face is cyber bullying. Hence, preventing cyber bullying is of great significance in terms of cyber
victims’ psychological and physical well-being. To do this, first of all, the underlying reasons of cyber
bullying and variables that correlate with cyber bullying should be comprehensively investigated.
Therefore, in the study it was aimed to investigate the relationship of cyber bullying with cyber
loafing, internet addiction and information literacy. In addition to this, it was investigated if or not
cyber bullying behaviors differed according to some variables.
A total of 181 participants participated in the study. Mostly male individuals as gender,
undergraduate and graduate students as education status constituted the study group. Five data
collection tools were employed in the study. These tools are demographic information questionnaire,
cyber loafing scale, information literacy scale, internet addiction scale and cyber bullying scale.
Findings indicated that cyber bullying showed a significant positive correlation with cyber loafing and
internet addiction, while it showed significant negative correlation with information literacy. Besides,
it was revealed that cyber bullying behaviors changed according to age, education status and
occupation. It was found out that participants below the age of 25 showed more cyber bullying
behaviors than those participants above the age of 35 did. Regarding education status, it was determined that undergraduate and master students showed more cyber bullying behaviors
compared to doctoral students. As for occupation, participants, who are student, involved in more
cyber bullying compared to teachers and academicians. It was also found out cyber bullying behaviors
did not change according to gender and the most frequently used device to connect internet. Results
of the study, in particular, pointed out education regarding information literacy is important in order
to prevent cyber bullying and other related problems. In this context, it can be said educational
institutions’ inclusion these issues in their curricula in all levels is important for raising healthy
generations.