Türk Psikiyatri Dergisi; 2003;14(1):7-20
Şizofreni ve bipolar bozukluğun yüklülük gösterdiği geniş bir ailede psikoza yatkınlık geninin araştırılması
S Özer, S Ulusoy, H Okur, A Göğüş, AN Akarsu, A Uluşahin
Hacettepe Ü. Tıp Fak. Psikiyatri ABD
Amaç: Şizofreni ve bipolar bozukluğun ayrı hastalıklar mı olduğu yoksa bir yelpaze mi oluşturdukları yıllardır tartışılan bir konudur. Burada yelpaze modelini destekler şekilde şizofreni, şizoafektif, bipolar, unipolar bozuklukların görüldüğü geniş bir aile tanıtılmış; bağlantı analiziyle bipolar bozukluk ve şizofreni için örtüşen yerleşimlere (10p13-p12, 13q32, 18p ve 22q11-q13) olası bağlantılar sınanmıştır.
Yöntem: Yirmi yıldır tarafımızdan izlenen çekirdek aile genişletildi ve ulaşılabilen üyelerinin (s=40) ruhsal değerlendirmeleri yapılarak moleküler genetik analizler için kan örneği alındı. Çekirdek aile SCID-I ve SADS-L ile, geniş aile ise SADS-L ile değerlendirildi. Çekirdek ailede şizofreni ve bipolar bozukluğun örtüşen yerleşimleri yanısıra daha önce aynı coğrafi bölgeden örneklenen bir ailede gösterilen 20p11.2-q13 bölgesi de çalışıldı. Çekirdek aile sonuçlarında pozitif bulgu saptanması durumunda tüm aile aynı işlemler tekrarlanarak genotiplendi.
Bulgular: Ailenin toplam 108 bireyinden 23‘ünde ruhsal hastalık saptanmıştır. Beş unipolar dışında bütün hasta bireyler psikotik özellikler taşımaktaydı. Aile-ağacı ortak psikoz fenotipi doğrultusunda tekrar düzenlendi. 10, 13, 18, 20 ve 22 numaralı kromozomların ilgili bölgelerinden seçilen belirleyiciler ile yapılan haplotip ve bağlantı analizi olumsuz sonuç verdi ve ailenin bu bölgelerden hiçbirine bağlantı göstermediği anlaşıldı.
Sonuç: Kliniği süreklilik modelini destekleyen bu ailede şizofreni ve bipolar bozukluk için daha önce saptanmış ortak kromozom bölgelerine bağlantı analiziyle bağlantı gösterilemedi. Bu durumda ailede yine psikoz fenotipi temel alınarak genom taraması yapılması planlanmaktadır.
Hunting the Susceptibility Gene for Psychosis: A Study of a Family Overloaded with Schizophrenia and Bipolar Disorder
Objective: It is a long-standing debate whether schizophrenia and bipolar disorder are separate clinical entities or different poles on a spectrum. In this paper we present a family overloaded with schizophrenia, and schizoaffective, bipolar and unipolar disorders. Common loci for bipolar affective disorder and schizophrenia were tested by linkage analysis.
Method: The pedigree of an index family which had been followed by our department for nearly 20 [year]s was extended. The index family members were diagnosed by two psychiatrists with two distinct structured interview schedules (SCID-I and SADS-L). A field visit was undertaken for the evaluation of the extended family (n= 40) and SADS-L was used for psychiatric assessment. Blood samples were collected for molecular studies. A linkage study has been performed for overlapping susceptibility regions for schizophrenia and affective disorders (10p13-p12, 13q32, 18p and 22q11-q13) and a locus (20p11.2-q13) to which a linkage had been shown in a bipolar family who lived in the same region. Both autosomal recessive and dominant mode of inheritance were assumed in the analysis.
Results: The pedigree consisted of 108 individuals of whom 23 are affected. All affected subjects presented psychotic features except for 5 unipolar patients. The pedigree was reconstructed with respect to psychosis phenotype. Further linkage and haplotype analysis excluded all five loci on chromosomes 10, 13, 18, 20 and 22 under both autosomal dominant and recessive modes of inheritance assumption.
Conclusion: A potential linkage between the psychosis gene and reported susceptibility loci overlapping in bipolar affective disorder and schizophrenia was not demonstrated Genome-wide analysis should be performed.