Panik bozukluğu (PB) için kognitif davranışçı terapi (KDT) etkinliği kanıtlanmış olan bir tedavi yaklaşımı ve birinci sıra tedavi olarak kabul edilen tek psikoterapi türüdür. Paniğin bilişsel modelinin temelini masum bedensel duyumların felaketle sonuçlanacağı biçiminde yorumlanması teşkil eder. Kaçma, kaçınma ve güvenlik sağlamaya yönelik davranışlar gibi işlevsel olmayan başa çıkma stratejileri ise PB’nin devamından sorumlu başlıca etkenler olarak kabul edilmektedir. PB için klasik KDT başlıca psikoeğitim, bilişsel yeniden yapılandırma, davranışçı deneyler, beden duyumlarına alıştırma ve gerçek yaşamda yapılan alıştırmaya yönelik ev ödevleri ve beden duyumlarının daha gerçekçi algılanmasını sağlamaya yönelik davranışçı deneyler içeren bileşenlerden meydana gelir. Tedavinin eğitim bileşeni panik belirtilerinin fizyolojisi, PB’nin kognitif-davranışçı modeli gibi konuları kapsar. Beden duyumlarına alıştırmada kullanılan egzersizler ve gerçek yaşamda alıştırmada kullanılan ortamlar yarattıkları anksiyete derecesine göre sıralanıp bir korku hiyerarşisi profili oluşturulabilir. Beden duyumlarına alıştırmaya seans içi egzersizleri ile başlanır, ev ödevleri ile devam edilir. Terapistler tarafından kullanımının yaygınlaştırılması gereken bu uygulamalar otonom uyarılmışlık belirtilerinden korkan hastalar için en yararlı tedavi müdahaleleridir. Özellikle agorafobinin eşlik ettiği olgularda gerçek yaşamda alıştırma tedavinin temelini teşkil eder. Her iki türde alıştırmanın da yineleyici biçimde yapılması gerekir ve bu alıştırmalar ve davranışçı deneyler hastanın felaket biçiminde yanlış yorumlamasına karşı en güçlü kanıtları sunan terapötik müdahalelerdir. Bu makalede beş yıllık bir PB ve eşlik eden agorafobi öyküsü olan bir hastanın 12 seans süren KDT süreci ayrıntılı olarak sunulmaktadır. PB için KDT uygulamasında önem taşıyan kavramlar her seansta yeri geldikçe açıklanarak bu kavramların olgu sunumu ile bir bütünlük teşkil etmesine çalışılmıştır.

Follow-up of a panic disorder patient step by step with cognitive behavioral therapy Cognitive behavioral therapy (CBT) is a well-established treatment approach for panic disorder (PD) and the only psychotherapy method considered as a first-line treatment option in treatment of patients suffering from PD. Catastrophic misinterpretation of innocent bodily symptoms constitutes the basis of the cognitive model of panic. Dysfunctional coping strategies such as escape, avoidance and safety seeking behaviors are the main factors considered to be significant in the maintenance of PD. CBT for PD mainly consists of psychoeducation, cognitive restructuring, interoceptive exposure, behavioral experiments and in vivo exposure components. Psychoeducation component encompass issues such as physiology of panic symptoms and cognitive-behavioral model of PD. Exercises used for interoceptive exposure, behavioral experiments used for disconfirming beliefs about catastrophization and in vivo exposure made for desensitization in a gradual manner according to the level of anxiety provoked in a hierarchical level are the basic components of a good applied CBT. Interoceptive exposures begin in sessions and are continued with homework assignments. These practices which should be used more commonly by therapists are the most helpful therapeutic interventions for patients who fear symptoms of autonomic arousal. In vivo exposure forms the backbone of treatment, especially in cases who have accompanying agoraphobia. Both types of exposure exercises should be conducted repeatedly and they provide the most powerful evidence against the catastrophic misinterpretations of bodily sensations. The current article provides a detailed discussion of a 12-session therapy process of an individual who had a history of PD with agoraphobia for the last five years. By explaining important concepts in the implementation of CBT for PD in corresponding sessions, we sought to provide integrity between theory and practice via the presentation of a case report.