Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi; 2015;28(4):319-327
Dikkat eksikliği/ hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda metilfenidat yanıtı ile ilişkili faktörler: Retrospektif bir çalışma
GN Say, K Karabekiroğlu, M Yüce
Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun
Amaç:
Bu çalışmada dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda (DEHB) klinik özelliklerin ve
öz-kavramının metilfenidat (MTF) yanıtı üzerine etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır.
Yöntem:
Çalışma naturalistik desende yapılmış olup sonuçlar geriye dönük olarak değerlendirilmiştir. DEHB
ve komorbid bozuklukların tanısı Okul Çağı Çocukları İçin Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme
Çizelgesi Şimdi ve Yaşam Boyu Şekli-Türkçe Uyarlaması (ÇGDBŞÖ-ŞY) ile konulmuştur. İlk görüşmede
ebeveynlere Turgay DSM-IV’e dayalı Yıkıcı Davranış Bozukluklarını Tarama ve Değerlendirme Ölçeği (T-DSM-IV-
YDDÖ) ve Çocuk ve Gençler için Davranış Değerlendirme Ölçeği (ÇDDÖ) uygulanmıştır. Öğretmenler T-DSM-
IV-YDDÖ ve ÇDDÖ’ni doldurmuşlardır. Çocuklar ise Piers-Harris’in Çocuklarda Öz-kavramı Ölçeği (PHÇÖÖ),
Çocuklarda Depresyon Ölçeği (ÇDÖ) ve Çocuklarda Anksiyete Tarama Ölçeği (ÇATÖ) ile değerlendirilmişlerdir.
MTF tedavisini takiben ebeveynlere tekrar T-DSM-IV-YDDÖ uygulanmıştır. DEHB belirtilerindeki düzelme
klinisyen tarafından Klinik Global İzlenim-İyileşme ölçeği ile değerlendirilmiştir. Çalışmaya toplam 54 çocuk (18
kız, 36 erkek; yaş ortalaması 9.32±0.21 yıl) dahil edilmiştir. Örneklem yazarlar tarafından belirlenen kriterlere
göre “iyi yanıt verenler” (İY) ve “yetersiz yanıt verenler” (YY) olarak iki gruba bölünerek
karşılaştırılmıştır.
Bulgular:
YY grubunda İY grubuna göre anksiyete bozuklukları sıklığı ve ortalama içevurum skorları anlamlı
olarak daha yüksek, öz-kavramı skoru ise anlamlı olarak daha düşük bulunmuştur. Çoklu regresyon analizinde
eşlik eden anksiyete bozukluğu, eşlik eden dışa atım bozukluğu varlığı ve olumsuz öz-kavramı düşük MTF
yanıtının öngörücüleri olarak bulunmuştur.
Sonuç:
Bu çalışmanın sonuçları DEHB’ye eşlik eden anksiyete bozukluğu, inkontinans veya olumsuz öz-kavramı
varlığında MTF tedavisine ek tedavi seçeneklerine ihtiyaç olduğunu göstermektedir.
Factors related to methylphenidate response in children with attention deficit/ hyperactivity disorder: a retrospective study
Objective:
We aimed to explore the predictive value of clinical features and self-concept on
methylphenidate (MPH) response in children with attention deficit/hyperactivity disorder (ADHD).
Methods:
The study had a naturalistic design where the results were analyzed retrospectively. ADHD and
comorbidity were diagnosed by Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School-Age Children
Present Lifetime Version (K-SADS-PL). At the baseline assessment, parents completed Turgay DSM-IV
Disruptive Disorders Rating Scale (T-DSM-IV-S) and Child Behavior Check List (CBCL); teachers were given
T-DSM-IV-S, CBCL. The children completed Piers-Harris Children’s Self-Concept Scale (PHSCS), Children’s
Depression Inventory (CDI), and Screen for Child Anxiety Related Emotional Disorders (SCARED). Following
4-8 weeks of MPH treatment, the parents completed T-DSM-IV-S and the clinician completed Clinical Global
Impression-Improvement scale (CGI-I). This study included 54 children (18 girls, 36 boys; mean age 9.32±0.21
years old). The sample was divided in “good responders” (GR) and “poor responders” (PR) regarding the
response criteria defined by authors.
Results:
The PR group had significantly higher rates of anxiety disorders, higher internalizing scores and
lower PHSCS scores compared to GR. Comorbid anxiety disorders, elimination disorders and negative self-
concept were found to predict poor MPH response by multiple regression analysis.
Conclusions:
The results point to the need for additional interventions in the presence of comorbid
anxiety, incontinence or poor self-concept in children with ADHD.