Türk Psikiyatri Dergisi; 2015;26(2):123-130
Çocukluk Dönemi Ebeveyn Tutumlarının Değerlendirilmesi: Kısaltılmış Algılanan Ebeveyn Tutumları-Çocuk Formu
G Dirik, O Yorulmaz, AN Karancı
Uludağ Üniversitesi, Bursa
Amaç: Çocukluk dönemi ebeveyn tutumlarının birey üzerindeki etkisine yönelik ilgi nedeniyle yapılan araştırmalarda sıklıkla kullanılan ölçüm araçlarından biri de Kısaltılmış Algılanan Ebeveyn Tutumları Ölçeği-Çocuk Formu’dur (KAET-Ç/Egna Minnen Barndoms Uppfostran /EMBU). KAET-Ç, yetişkinlere, çocukluk döneminde ebeveynlerinin kendilerine yönelik tutumlarını duygusal sıcaklık, aşırı koruyuculuk ve reddedicilik olmak üzere 3 ayrı boyutta değerlendiren bir öz bildirim aracıdır. Bu çalışmanın amacı, psikometrik özellikleri birçok kültürde desteklenen ve daha önce pilot bir çalışmayla dilimize uyarlanan bu ölçeğin geçerlik ve güvenilirliğinin ayrıntılı olarak incelenmesidir.
Yöntem: Bursa ilinde yaşayan 271 yetişkin bireye Kısaltılmış Algılanan Ebeveyn Tutumları Ölçeği-Çocuk Formu, Ana Babaya Bağlanma Ölçeği, Kısa Semptom Envanteri, Gözden Geçirilmiş Eysenck Kişilik Anketi- Kısaltılmış Formu ve Genel Öz Yeterlilik Ölçeği uygulanmıştır. KAET-Ç ölçeğinin psikometrik özellikleri açıklayıcı faktör analizi, Pearson momentler bağıntı analizi ve çok yönlü varyans analizi (MANOVA) ile test edilmiştir.
Bulgular: Bu çalışmada ölçeğin yetişkin örneklemden elde edilen verilerle yapılan analizlerinde tatminkâr düzeyde güvenilirlik değerlerine sahip olduğu gözlenirken, eş zaman, birleştirici ve ölçüt geçerliğini destekleyen bulgular elde edilmiştir.
Sonuç: Türkçe KAET-Ç’de ülkemiz için geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu ve ülkemizde yapılacak olan ebeveyn tutumları ve bunların psikolojik faktörler üzerindeki etkilerini incelemeye yönelik çalışmalarda ve klinik uygulamalarda kullanılabilecek değerli bir ölçüm aracı olduğu belirlenmiştir.
Assessment of Perceived Parenting Attitudes in Childhood: Turkish Form of the S-EMBU for Children
Objective: Among the instruments aiming to assess perceived parenting attitudes during the childhood period, EMBU (Egna Minnen Barndoms Uppfostran; My memories of upbringing) is one of the frequently used scales. It is a self-report instrument in which adult participants are asked to report their perceptions of the attitudes of their parents during their childhood on the dimensions of emotional warmth, overprotection and rejection, separately for each parent. The aim of the present study was to examine the reliability and the validity of the Turkish version of the EMBU, following a previous pilot study which supported its psychometric properties and supported its cross-cultural validity.
Method: s-EMBU-C The Parental Bonding Instrument, Brief Symptom Inventory, Eysenck Personality Questionnaire-Revised Abbreviated and and General Self Efficacy Scale were administered to 271 adults living in Bursa. In order to evaluate psychometric properties of s-EMBU-C Explanatory Factor analysis, Pearson’s Product Moment Correlation test, and Multivariate Analysis of Variance (MANOVA) were conducted.
Results: The analyses supported the reliability, concurrent, convergent and criterion validities of the
Turkish version of the EMBU.
Conclusion: It may be reported that the Turkish version of the EMBU is a reliable and valid instrument which can be used in research studies aiming to assess perceptions of parental attitudes on different psychological constructs and in clinical practice.