Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi; 2014;5(42):269-279
Etkili Psikolojik Danışman Niteliklerinin Değerlendirilmesine İlişkin Ölçek Geliştirme Çalışması
FE İkiz, T Totan
Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir
Etkili psikolojik danışmanın temel niteliklerinden birisi, kişisel ve bilimsel yeterliklerini başarılı
bir şekilde bütünleştirebilmesidir. Türkiye’de psikolojik danışmanların teknik bilgi ve kişilik özellikleri
açısından genel anlamda bir bütün olarak değerlendirildikleri ve etkililiklerinin ölçmesini hedefleyen
bir ölçeğe rastlanmamaktadır. Bu çalışmanın amacı genel olarak bir psikolojik danışmanın sahip olması
gereken entelektüel yeterlik, enerji, esneklik, destek, iyi niyet ve öz-farkındalık özelliklerini belirlemeye
yönelik bir ölçek geliştirmektir. 283’i kadın 111’i erkek toplam 394 psikolojik danışman, araştırmanın
katılımcılarını oluşturmaktadır. Araştırmada altı faktörlü kuramsal modelin istatistiksel olarak
doğrulanma düzeyi ikinci düzey doğrulayıcı faktör analiziyle incelendiğinde, Etkili Psikolojik Danışman
Niteliklerini Değerlendirme Ölçeğinin (EPNİDÖ) altı faktörlü yapısının doğrulandığı, maddelerin ait
oldukları faktörlerin önemli birer açıklayıcısı oldukları ve standartlaştırılmış parametre tahminlerinin
pozitif olduğu belirlenmiştir. EPNİDÖ aracılığıyla elde edilecek veriler psikolojik danışman adayları ve
alanda çalışan psikolojik danışmanların mevcut durumlarının belirlenmesine katkıda bulunulabileceği
gibi, temel gelişimsel ve eğitimsel ihtiyaç alanlarının tespit edilmesinin de ölçeğin kullanılabileceği
düşünülmektedir.
A Scale Developing to Assess Effective Counselor Characteristics
: Effective counselor has to integrate personal and scientific competencies together successfully.
In Turkey, there is no scale to assess technical knowledge and personal characteristics and effectiveness
of counselors generally as a whole. The aim of this study is to develop a scale to assess intellectual
competency, energy, flexibility, support, goodwill, and self-awareness characteristics of counselors. 283
women and 111 men, totally 394 counselor composed participants. The six factorial theoretical model
was statistically confirmed by second level confirmatory factor analysis. Results showed that the six
factorial structure of Effective Counselor Characteristics Assessment Scale (ECCAS) was confirmed,
items were important exponents of their factors, standardized parameter estimations were positive. As a
result, it is believed that the data obtained by ECCAS will contribute to determine both the existing states
of counselors and counselor trainees and their developmental and educational needs.