Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi; 2008;3(29):79-93
Evlilikte Yetkinlik Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması
HC Güngör, Y Özbay
Gazi Üniversitesi, Ankara
Bu çalışmayla, evlilik ilişkilerinde gerekli kişisel
ve sosyal yeterlikler konusunda kişinin inançlarını
belirlemeye yönelik Evlilikte Yetkinlik Ölçeği
(EYÖ)’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması tanıtılmıştır.
Ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışması
lise ve üstü eğitim düzeyine sahip 436 ( kadın:248,
erkek: 188 ) evli birey üzerinde yapılmıştır. Evlilikte
Yetkinlik Ölçeği 33 maddeden oluşan 5’li likert
tipi bir ölçektir. EYÖ’nin yapı geçerliğini sınamak
için betimleyici faktör analizi ve doğrulayıcı faktör
analizi yapılmıştır. Yapılan betimleyici faktör analizi
sonucunda ölçeğin toplam varyansın %
54.45’ini açıklayan iki faktörden oluştuğu görülmüştür.
Birinci faktör toplam varyansın %
44.95’ini açıklamakta olup, eşle ilişkileri yansıtan
ifadelerden oluşmaktadır ve “Eşle İlişki” olarak
adlandırılmıştır. İkinci faktör toplam varyansın %
9.50’sini açıklamakta olup, aile dışındaki kişilerle
ilişkileri yansıtan ifadelerden oluşmaktadır ve
“Yakın Çevreyle İlişki” olarak adlandırılmıştır.
Yapılan doğrulayıcı faktör analizi de, iki faktörlü
çözümün maddeler arasındaki ilişkileri daha iyi
açıkladığını göstermiştir. Bir sonraki aşamada ise,
faktörler arasındaki ilişkinin yetkinlik üst boyutundan
kaynaklandığı varsayılarak ikincil düzey
faktör analizi yapılmış sonuçta, 33 madde, 2 alt
boyut ve bir üst boyut ile temsil edilen modelin
uyum endeksleri oldukça yüksek bulunmuştur
( 2 x =2068.66, p<.000, GFI=.99, AGFI=.99, CFI=1.00
ve RMSEA=.09). Benzer ölçekler geçerliğine bakılan
çalışmada, EYÖ ölçeği ile Çift Uyum Ölçeği
(Fışıloğlu ve Demir, 2000) arasındaki korelasyon
r=.66 p< .01 olarak bulunmuştur. Ölçeğin güvenirliğini
için Cronbach alfa iç tutarlık katsayısı .96
olarak bulunmuştur. Bulgular bu ölçeğin evlilik
ilişkisinin yapısını ve niteliğini anlama ve yordama
açısından geçerli ve güvenilir olarak kullanılabileceğini
göstermektedir.
Developing Marital Selfefficacy Scale Validity and Reliability Studies
The purpose of this study was that Marital
Self-efficacy Scale was developed and examined
its validity and reliability in order to determine married people’ belief about personal and social
efficacy in marital reationship. Data were collected
from 436 married people who graduate from high
school and/or higher level education. MSS is a 5-
point Likert scale. This scale consists of 33 items,
none of which is reversed.
First, the construct validity of the MSS tested
by the principle component analysis of descriptive
factor analysis and confirmatory factor analysis. In
descriptive factor analysis, a two factor structure
was found. The first factor explained 44.95 % of
the total variance. It was called “Partner
Relationship” because it was consisted of partner
relationship items. The second factor explained
9.50 % of the total variance. It was called
“Relationship by Close Enviroment” because it
was consisted of relationships which were with
people out of family. The factors of the scale
explained of 54.45 % for total variance. At the
same time, confirmatory factor analysis was
applied. The confirmatory factor analysis showed
a two factor solution. It explained relations among
items better than a one factor solution. In the last
stage, the relations among factors were postulated
to grow out of self-efficacy upper dimension and
second order factor analysis was applied. In
conclusion, fit index of model which was
represented by 33 items, two subscales and an
upper dimension was found quite high
( 2 x =2068.66, p<.000, GFI=.99, AGFI=.99, CFI=1.00
ve RMSEA=.09). In order to test concurrent
validity, correlation between DAS and MSS which
is calculated by Pearson Momentum Correlation
Coefficients was r= .66 p<.01. In order to
determine the reliability of the scale, Cronbach
Alpha Coefficients of the whole scale was .96. The
findings indicated that MSS was a valid and
reliable instrument that can be used to understand
structure and quality of marriage relationship.