Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi; 2013;26(4):320-332
İlk atak ve rekürren major depresyon hastalarının kognitif işlevler açısından karşılaştırılması
CC Kaygusuz, O Arisoy, MH Boztas, M Sercan
Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri AD
Amaç: Kognitif bozukluk, depresyonun yeti yitimine yol açan önemli nedenlerindendir. Ancak literatürde,
depresyondaki kognitif bozukluk ve doğası hakkında çelişkili sonuçlar mevcuttur. İlk atak (İA) ve rekürren
depresyon (RD) hastaları arasında kognisyon açısından fark bulan ve bulmayan çalışmalar, kognitif bozukluğun
depresyon şiddetinden bağımsız olduğunu gösteren ve göstermeyen çalışmalar vardır. Bu araştırmada, İA ve
RD hastalarının kognitif işlevler açısından karşılaştırılması, atak sayısının ve depresyon şiddetinin kognitif
işlevlere etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Psikiyatri polikliniğine ayaktan başvuran, ek psikiyatrik/nörolojik bozukluğu olmayan, kognitif işlevleri
etkileyebilecek bedensel hastalığı bulunmayan, ilaç kullanmakta olmayan 33 İA ve 37 RD hastası sözel bellek
süreçleri, sözel akıcılık, Stroop, Benton yüz tanıma, Boston adlandırma testleri ile değerlendirilmiştir.
Bulgular: İA ve RD grupları arasında, 3’ten fazla ya da az atak geçiren RD hastaları arasında kognitif işlevler
açısından bir fark yoktu. Ancak ağır depresyonu olan hastaların kendiliğinden adlandırdıkları kelime sayıları ve
anlık bellek puanları daha düşüktü. Depresyon puanı Stroop renkli kelimeleri okuma süresiyle pozitif, Sözel
Bellek Süreçleri Testi öğrenme puanıyla negatif biçimde koreleydi. Perseverasyon puanı da toplam depresif
atak süresiyle pozitif biçimde koreleydi.
Sonuç: Depresif atak sayısından ziyade depresyon şiddeti bilişsel işlevler üzerinde daha belirleyici
görünmektedir. Depresyon şiddetlendikçe basit dikkat, kodlama, adlandırma, mental hız ve öğrenme
bozulmakta; depresyon süresi uzadıkça da kognitif esneklik azalmaktadır. Bu bulgular, depresyonda prefrontal
bir işlev bozukluğu olduğu hipotezini desteklemektedir.
Anahtar kelimeler: Depresyon, kognisyon, ilk atak, rekürren
Comparison of first episode and recurrent major depression patients in terms of cognitive function
Objective: Cognitive impairment is one of the most important causes of disability in depression. There are
conflicting results about the nature of cognitive impairment with some studies finding a difference between
first episode (FE) and recurrent depression (RD) and a correlation between cognitive impairment and
depression severity while others do not. Our aim was to compare cognitive function in FE and RD patients
and to see if cognitive impairment is correlated with depression severity and number of depressive
episodes.
Method: Unmedicated 33 FE and 37 RD outpatients with no additional Axis I disorder or physical disorder
likely to affect cognition were included into the study and cognitive function was evaluated with verbal
memory, verbal fluency, Stroop, Benton facial recognition and Boston naming tests.
Results: There were no cognitive differences between FE and RD groups or between RD patients with
more or less than 3 depressive episodes. But severely depressed patients had lower naming and immediate
memory scores. Depression severity was positively correlated with Stroop color word reading time and
negatively correlated with verbal memory learning score. Perseveration scores were positively correlated
with total depressive episode duration.
Discussion: Depression severity seems to be more effective on cognitive function than the number of
depressive episodes. Results indicate that simple attention, encoding, learning, naming and mental speed
is affected negatively from depression severity and cognitive flexibility was negatively affected by total
depressive episode duration supporting prefrontal dysfunction hypothesis in depression.
Key words: Depression, cognition, first episode, recurrent