Güncel Psikiyatri ve Psikonörofarmakoloji; 2012;2(3):19-30
Antidepresan İlaçlarda Etki Kaybı
L Sevinçok, A Döndü
Adnan Menderes Üniversitesi
Antidepresan ilaçlarla tedavi sırasında karşılaşılan en önemli sorunlardan birisi ilaçların etkisinin kaybolması
sonucu ortaya çıkan nüks ve alevlenmedir. Klinik olarak gözlenen bu sorunun nedenleri tam olarak bilinmemekle
birlikte, sabit dozla devam eden bir antidepresan tedavi sırasında ortaya çıkan böyle bir durumda
ilaca uyumun bozuk olması, psikososyal stres etkenleri, plasebo etkisinin kaybolması, tıbbi durumdaki
değişiklikler, ilaç etkileşimleri, depresyonun fizyopatolojisindeki değişiklikler gibi etkenlerin yanı sıra ilaca
karşı duyarlılaşma ve direnç gibi nöronal düzeydeki değişiklikler üzerinde durulmaktadır. Bu makalede
antidepresan tedavi sırasında ortaya çıkan ilaç etkisinin kaybolması sorununun klinik, fizyopatolojik ve nörokimyasal
nedenleri ele alınmıştır. Oldukça karmaşık ve birçok etkene bağlı olarak ortaya çıkan bu klinik
sorun karşısında antidepresanların uzun erimli bir tedavide çok da etkin olmadığını, bu ilaçların alevlenme
ve nüksleri önlemediği gibi bir yargı yanlış ve sakıncalıdır. Her ne kadar antidepresanların bazı hastalarda
depresyonun uzun süreli tedavisinde korunma ve proflaksi açısından yetersiz olabileceği görülse de,
nükslerin ortaya çıkmasında diğer etkenlerin araştırılması ve böyle bir durumla karşılaşıldığında güçlendirme
ve farklı ilaçlara geçmek gibi diğer seçeneklerin kullanılması uygun olacaktır.
Loss of Antidepressant Effect
The reccurence and relapse are among the most important difficulties during a succesfull antidepressant drug treatment. Sensitization and
resistance in neuronal process as well as poor drug compliance, psychosocial stress factors, comorbid medical illness, loss of placbo effect,
drug interactions, the changes in the physiopathology of depressive illness might be related to the loss of antidepressant effect. In this article,
we reviewed the possible clinical, physiopatholocial and neurochemical causes of loss of effect during an ongoing antidepressant treatment. It
is not exactly true to claim that antidepressans are not sufficient in the treatment and prevention of depression. Altough it seems that antidepressant
drugs might be insufficient in long-term treatments of some depressive patients, the other clinical, psychosocial or physiopathological
factors should be carefully taken into consideration. The augmentation or combination strategies should be tried in such cases.